“Qarabağ”ın Çempionlar Liqasının qrup mərhələsinə düşməsi ölkədə əməlli-başlı bayram əhval-ruhiyyəsi yaratdı. Hamımız bu böyük bayramın nəhayət səkkiz illik fasilədən sonra Bakıya gələcəyinə haqlı olaraq sevinirik və bu sevinci bizə bəxş edən hər kəsi başda Qurban Qurbanov olmaqla göylərə ucaldırıq. Qurbanov həqiqətən də baş məşqçi kimi artıq adını Azərbaycan futboluna qızıl hərflərlə yazdırıb. Buna heç kimin şübhəsi ola bilməz. Amma Azərbaycan futbolu haqqında da eynilə qızılı rəngdə danışa bilirikmi? “Qarabağ”ın uğurundan doğan emosional yüksəlişdə bəzi həmkarlar “Bu da sübut, Azərbaycanda futbol var!”, deyə başa düşülən sevinc hayqırtısı səsləndirdilər. Əlbəttə, Azərbaycanda futbol var, üzü “Neftyannik”dən, “Dinamo Kirovabad”dan bəri bu ölkədə futbol hər zaman olub. Amma bu futbol daha çox arzularımızın qənimi kimi yadda qalıb. İstər SSRİ dövründə daim turnir cədvəlinin dibindən sallaşa qalan “Neftçi” olsun, istərsə də müstəqillik dövrünün böyük pullar xərcləyən klubları. Bu arzuları və ümidləri bizə qaytaran “Qarabağ” oldu. Amma bir neçə gün sonra milli komandalar mübarizəyə qoşulacaq və yenidən ağızlar büzüləcək, qarğış dolu reportajlar səslənəcək, “əşi bizdə futbol yoxdur” deyə çoxları əl sallayıb işinin-gücünün dalınca gedəcək. Bu təzadın səbəbi nədir? Niyə bu ölkədə futbol həm var, həm də yoxdur. Bu təzadı məğlubiyyətdən cırnayıb bizə atmaca atan “Ferentsvaroş”un baş məşqçisi Robbi Kin də gözümüzə soxdu. Mətbuat konfransında onun dediklərini qısa ismarış olaraq belə anlamaq olardı: “Çox da atlanıb düşməyin, sizdə futbol yoxdur, legionerlərin hesabına “xod” gedirsiniz”. Elə belə də dedi: “Xarici oyunçularınız var. Millidə oynayanlar “Qarabağ”da çox deyil. Amma bizdə Macarıstan millisində oynayan 6 oyunçu var. Sizdə 3 oyunçu var idi. 7-8 oyunçu isə xaricilər idi. “Qarabağ” fərqli məsələdir. “Qarabağ”ı Azərbaycan olaraq nəzərə almayaq. Burada xaricilər var”. “Qarabağ”ı Azərbaycan saymayın deyən Kinə “get tullan Avroliqaya” dedik, yaxşı da elədik. Amma millinin oyunu başlayan kimi azarkeş yox, soyuqqanlı, məntiqli düşünən jurnalist kimi Robbinin cığal sözləri yadımıza düşəcək. “Qarabağ” kimi təmsilçisi olan bir klubun belə zəif, miskin futbol oynayan millisi?! Həqiqət acıdır, amma onu qəbul edib düşündünsə xeyirlidir. Şübhəsiz, “Qarabağ”ın bu uğuru bu gün üçün, qısamüddətli hədəf baxımından ölkə futbolu, ölkə nüfuzu adına misilsizdir. Amma uzaq perspektiv üçün üfüqdə bizə heç nə vəd etmir. Bizi yenə yuxarıda dediyimiz o təzadlarla baş-başa buraxır. “Qarabağ” və “Kayrat”ın Çempionlar Liqasına çıxması hər iki ölkədə böyük coşqu ilə qarşılandı bu iki komandanın uğuru arasında paralel aparanlar da oldu. Amma gəlin emosiyaları kənara qoyub hər iki komandanın iş prinsipinə baxaq. “Kayrat”ın “Seltik”lə son oyunundakı əsas heyətində dörd yerli futbolçu oynayırdı və sonradan daha üç qazax futbolçu meydana daxil oldu. Ümumilikdə 7 yerli oyunçu bu matçda forma geyindi və buraya sarı vərəqə limiti üzündən meydana çıxmayan 17 yaşlı ulduz Dastan Satpayevi də əlavə etsək Alma-Atı klubunda 8 yerli futbolçu komandanın aparıcı oyunçusudur və bu futbolçular hamısı Qazaxıstan millisinin üzvüdür. Bu oyunçulardan yalnız Erkin Tapalov futbol ölçülərinə görə yaşlıdır – 32 yaş. Qalan oyunçular isə kifayət qədər gəncdir:
Dastan Satpayev – 2008
Temirlan Anarbekov – 2003
Aleksandr Mrınskiy – 2004
Damir Kasabulat – 2002
Ramazan Baqdat – 2006
Oljas Baybek – 2005
Bəs, “Qarabağ”a. “Ferentsvaroş”la ilk oyunda Nəriman Axundzadə, Elvin Cəfərquliyev və Bəhlul Mustafazadə əsas heyətdə idi. Sonradan isə Musa Qurbanlı meydana çıxdı. Cavab oyununda isə Bu siyahıya Toral Bayramov da əlavə olundu. Bu dörd futbolçu şübhəsiz bu gün Azərbaycan futbolunun ən yaxşılarındandı.
Axundzadə – 2004
Cəfərquliyev – 2000
Mustafazadə – 1997
Qurbanlı – 2002
Əvəzedici qismində Qurban Qurbanovun saxladığı oyunçulara nəzər salaq. Qazaxıstanlı həmkarı əsas qapıçıya əvəz olaraq gənc qazaxıstanlı qapıçı yetişdirdiyi halda Qurbanov məlum ya da naməlum səbəblərdən qeyri-sabit oyunu ilə yaddaşlarda qalan, hələ də kobud səhvlər edən və artıq futbolçu yaşına görə heç bir perspektivi olmayan Şaxruddin Maqomedaliyevi heyətdə saxlayır. “Kayrat”ın baş məşqçisinin əsas qapıçı Aleksandr Zarutskiyə əvəz kimi saxladığı 2003 təvəllüdlü yerli Anarbekova şans verdi və Qazaxıstan futbolu bunun bəhrəsini görməkdədir. Anarbekov stabil oynayacağı təqdirdə Avropaya üz tutsa təəccüblü olmayacaq. Artıq Satpayev kimi nümunə var və Avropa transfer bazarına Qazaxıstan məhsulunun yolu açılıb, qalır etimadı doğrultmaq. Məntiq onu deyir ki, Qazaxıstan klubu həm bu gün, həm də gələcək üçün paralel işləyirlər. Bizdə isə bunu görmək olmur. Qurbanovun ehtiyatda saxladığı digər üç yerli futbolçudan ikisi artıq “yaşlıdır” – Abbas Hüseynov – 30 yaş, Bədavi Quseynov – 34 yaş. Yalnız 18 yaşlı Hikmət Cəbrayılzadə gələcəyin ümididir, ona da çətin oyunlarda etimad göstərilirmi, sual doğurur.
Bu gün Azərbaycan futbolunda bir bariz tendensiya var. Onu heç kim dana bilməz. Hamı bu gün nəticə əldə etməyi düşünür, sabah isə heç kimin vecinə deyil. Digər klublarla müqayisədə Qurbanov Axundzadəyə etimad etməklə, Cəbrayılzadəni heyətə cəlb etməklə nisbətən bu neqativ yanaşmaya əlcək atmaq istəyir, amma hələ də bu günün uğuru başları qatır. Futbolumuzun sabahı üçün çox da işlər görülmür. Əlbəttə, kimsə deyə bilər ki, uşaq futbolu belə gəldi, AFFA elə getdi. Amma əgər biz Qurbanovu xilaskar və “Futbolumuzun “Məsihi” hesab ediriksə, o da bu rolun yükünü hiss etməlidir. Qurbanov şəksiz Azərbaycan futbol tarixinin ən yaxşı məşqçisidir. Yüz sorğu keçirilsə yüzü də belə deyəcək. Amma Qurbanovun onu ucaltdığı Azərbaycan futboluna da borcu var: Azərbaycan futboluna Xviça Kvaratsxeliya demirik, heç olmasa Dastan Satpayev, Abdukadır Xusanov bağışlasın. O zaman mütləq adının qızıl hərflərlə yazıldığı futbol tariximizə qızıl heykəl də əlavə olunacaq. 17 il əvvəl Qurbanov “Qarabağ”ın sükanı arxasına əyləşəndə ona tam etimad göstərildi. O zaman 5 yaşında top qovan balaca uşaq indi 22 yaşında ulduz ola bilərdi.
